افزایش سرمایه چیست؟ انواع روش های افزایش سرمایه کدامند.
افزایش سرمایه و انواع افزایش سرمایه در بورس
شاید جمله افزایش سرمایه شرکت ها در بورس را بارها و بارها شنیده باشید. در این مقاله سعی داریم تا بطور مفصل در مورد افزایش سرمایه صحبت کنیم. افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکتهاست. شرکتها برای اینکه بتوانند فعالیت های خود را توسعه دهند و قدرت رقابت خود را حفظ و یا افزایش دهند اقدام به افزایش سرمایه می کنند. در برخی از مواقع نیز این کار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت صورت می گیرد.
این تامین منابع مالی جدید می تواند به شکل های مختلفی صورت پذیرد.
هنگامی که یک شرکت در بورس اوراق بهادار بخواهد سرمایه خود را افزایش دهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. تفاوت اصلی بین انواع روش های افزایش سرمایه، در محل تامین این منابع جدید است. در ادامه درباره انواع روش های آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
راه های افزایش سرمایه کدامند؟
برای افزایش سرمایه معمولا روند افزایش سرمایه در شرکتها به این شکل است که ابتدا هیئت مدیره شرکت پیشنهاد خود را به همراه دلایل کافی در خصوص افزایش سرمایه به سهامداران شرکت ارائه می کند. این پیشنهاد در مجمع عمومی فوق العاده شرکت مورد رای گیری سهامداران شرکت قرار می گیرد.
سپس در صورت تصویب این پیشنهاد در مجمع و پس از ارائه مجوز از سوی بورس، افزایش سرمایه شرکت صورت می گیرد.
پس از افزایش سرمایه قیمت سهام شرکت دستخوش تغییر می شود. این که افزایش سرمایه شرکت از چه روشی انجام شود، اثرات متفاوتی در این تغییرات قیمت دارد.
انواع افزایش سرمایه در بورس
معمولا افزایش سرمایه در بورس از یکی از روشهای زیر انجام میشود:
- از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
- به روش صرف سهام
اخبار افزایش سرمایه
معمولا قبل از افزابش سرمایه اخباری در فضای مجازی منتشر و دست به دست می شود. در زمان رسمی شدن این خبر میتوان اخبار افزایش سرمایه را در سایت کدال مشاهده کرد.
فرمول محاسبه افزایش سرمایه
برای محاسبه سودی که از افزایش سرمایه عایدتان میشود ایتدا باید بدانید که افزایش سرمایه ار کدام روش انجام خواهد شد. باید با فرمول های محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه آشنایی داشته باشید. هر کدام از روش ها فرمول محاسباتی جداگانه ای دارد. در ادامه پس از توضیح هرکدام از این روش ها فرمول محاسبه قیمت و تعداد سهام را برای شما توضیح می دهیم.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
طبق قانون تجارت ایران شرکتها ملزم هستند بخشی از سود سالانه خود را در یک حساب بانکی که به همین نام «سود انباشته» باید داشته باشند، واریز کرده و نگهداری کنند. منظور از سود انباشته همین رقمی است که در این حساب بانکی جمع میشود. وقتی شرکتها برای عملیات توسعه‌ای مختلف از جمله راه‌اندازی واحدهای جدید نیازمند منابع مالی هستند، می‌توانند از این سود انباشته استفاده کنند و رقم تخصیص داده‌شده را به سرمایه شرکت اضافه کنند.
پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی کنند به سهامی که به این روش به سهامدار تعلق می گیرد، سهام جایزه هم گفته می شود. در روش سود انباشته درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
در این روش از افزایش سرمایه از سهامداران خواسته می شود که مبلغ جدیدی را به حساب شرکت واریز کنند و چون به سهامداران فعلی حق استفاده از این نوع افزایش سرمایه داده می شود، اصطلاحا حق تقدم می گویند.
سهامدار در مدت زمان مجاز برای معامله این اوراق می تواند به یکی از دو روش زیر عمل کنند:
- پرداخت ارزش اسمی سهم
- فروش حق تقدم
در این روش اول سهامداران باید به ازای هر سهم، مبلغی را به حساب شرکت واریز کنند که این مبلغ در ایران بیش از 1000 ریال به ازای هر سهم نیست.
در روش دوم سهامدار شرکت می تواند به جز پرداخت مبلغ اسمی هر سهم، نسبت به فروش اوراق خود در مدت زمان تعیین شده، اقدام کند. مدت زمان تعیین شده از طرف شرکت از طریق سایت کدال قابل دسترس می باشد. اگر سهامداران به هر دلیلی تمایل به استفاده از حق تقدم ها نداشتند، می توانند این اوراق را در مدت زمان تعیین شده به فروش برسانند. در اینصورت فرد دیگری که این اوراق را می خرد باید علاوه بر مبلغی که برای حق تقدم به فروشنده پرداخت کرده، مبلغ مطالبه شده توسط شرکت را به حساب شرکت واریز کند.
چناچه سهامداران در مهلت مقرر اقدام به پذیره نویسی نکنند و یا از فروش گواهی حق تقدم خود صرف نظر کنند، شرکت بعد از دوره پذیره نویسی، گواهی های باقی مانده را به عنوان حق تقدم های استفاده نشده از طریق بورس در معرض فروش قرار می دهد و پس از فروش، مبلغ حاصله را به حساب سهامداران قبلی واریز می کند.
افراد جدیدی که این حق تقدم های استفاده نشده را در بازار خریداری می کنند، جایگزین سهامداران قبلی می شوند.
در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات معمولا مهلت استفاده از گواهی های حق تقدم و خرید سهام در یک بازه زمانی 60 روزه می باشد و دامنه نوسان حق تقدم سهم 10 درصد لحاظ می شود.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
در این روش از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، شرکت دارایی های ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار می دهند. با این کار ارزش دارایی های شرکت در ترازنامه به روز می شود. در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا بکند تا این معادله برقرار بماند.
در این روش نیز پولی به شرکت وارد نمی شود و فقط یک عملیات حسابداری در صورتهای مالی شرکت رخ می دهد. در این روش نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا می کند قیمت آن کاهش پیدا می کند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی دهد.
افزایش سرمایه به روش صرف سهام
به طور کلی افزایش سرمایه از چهار روش مختلف انجام میشود. افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا همان سهامی جایزه، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران، از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و در نهایت افزایش سرمایه به روش صرف سهام.
افزایش سرمایه به روش صرف سهام یکی از با اهمیت‌ترین نوع تامین مالی در بازارهای توسعه یافته جهانی است؛ اما به دلیل عدم شناخت، توجیه نبودن مدیران و نگرانی بابت فروش نرفتن سهام، این روش در ایران مجهور باقی مانده است.
زمانی که گزارش توجیهی حسابرس، مجوز سازمان بورس و رای مجمع فوق‌العاده، افزایش سرمایه از محل صرف سهام را تایید کنند، سهام جدیدی علاوه بر مبلغ ۱۰۰ تومان قیمت اسمی هر سهم عرضه و به فروش می‌رسد. با توجه به این موضوع میتوان افزایش سرمایه از محل صرف سرمایه را این چنین بیان کرد: «تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم». در این روش شرکت سهام را از طریق پذیره نویسی و با قیمتی بالاتر از قیمت اسمی به فروش می‌رساند. سپس مبلغی که از تفاوتِ قیمت فروش و قیمت اسمی به دست آمده است را به حساب اندوخته خود انتقال می‌دهد. البته شرکت میتواند به جای انتقال تفاوت قیمت به حساب اندوخته، سهام جدید به سهامداران قدیمی ارائه کند.
معمولا شرکتها سهام جدیدی را که میخواهند عرضه کنند، به قیمت اسمی آن که حداکثر میتواند معادل 100 تومان باشد، به فروش میرسانند؛ اما ممکن است شرکتی سهام جدید خود را به مبلغی بیش از قیمت سهام اسمی شرکت عرضه کند، به میزان اختلاف قیمت سهام اسمی و قیمت سهام عرضه شده، صرف سهام می‌گویند.
کدام افزایش سرمایه بهتر است؟
به‌صورت کلی شرکت‌های سهامی باید با توجه به ساختار و شرایط خود اقدام به افزایش سرمایه نمایند. برای مثال شرکت‌هایی که نیاز به نقدینگی بیشتری دارند و موضوع فعالیت آن‌ها گسترده‌تر است، توصیه میشود از محل آورده مالی، منابع خود را تامین کنند. همچنین شرکت‌هایی چند سال مشغول فعالیت هستند، بهتر است از روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها استفاده نمایند. در نتیجه میتوان گفت، هر یک از روشهای افزایش سرمایه برای یک نوع شرکت در نظر گرفته شده است، ضمن اینکه همان‌طور که بیان شد، شرکتها می‌توانند از چند روش به صورت هم‌زمان استفاده کنند.
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران