پذیره نویسی چیست؟ و مهلت آن چقدر است؟
کسانی که با بازار بورس یا با مباحث حقوقی مالی سر و کار دارند، احتمالاً با این سوال برخورد کردهاند. ازجمله مسائلی که در این اصطلاح با آن مواجه هستیم، تعهد و تسهیل تأمین مالی است. درواقع این فرآیند حضور اشخاصی که قصد سهامداری در شرکتها را دارند را آسانتر کرده و به تأمین مالی بهتر و سریعتر شرکتها کمک شایانی مینماید. روشهای مختلفی برای پذیره نویسی وجود دارد که در این مقاله به آن میپردازیم. فرآیند پذیرهنویسی، ملزومات آن از دیگر نکاتی است که در مطلب پیش رو به آن میپردازیم.
تعریف پذیره نویسی
پذیره نویسی در لغت به معنی نوشتن و امضاء کردن در پای سند و نوشته است. درواقع پذیرهنویسی به تعهد انجام کاری یا تعهد امری که در آن نوشته و سند شرح دادهشده، اطلاق میگردد. پذیرهنویسی همچنین در معنی فرایند خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد به کار میرود.
تعهد پذیرهنویسی چیست؟
در فرآیند تعهد پذیرهنویسی، کارگزار پس از بررسی سهام شرکتهای متقاضی، بهای سهام را مشخص میکند و جهت معرفی شرکت برای پذیرهنویسی متعهد میشود تا باقیمانده اوراق بهاداری که تا پایان دوره عرضه اولیه خریداری نشده است را خریداری کند.
همچنین کارگزار پذیرهنویس باید به سازمان بورس وثیقه و شواهد لازم را ارائه و این اطمینان را ایجاد کرده باشد که میتواند به تعهدات پذیرهنویسی خود عمل کند.
یکی از مزیتهای روش تعهد پذیرهنویسی، جلوگیری از رفتارهای سفتهبازانه در هفتههای آغازین عرضه سهام شرکتها در بازار سهام است.
همچنین باعث میشود تا سهام زودتر به قیمت واقعی خود در بازار برسد. با این کار واسطهها در بازار حذف میشوند و میزان ریسک سرمایهگذاری روی سهام شرکتهای تازه وارد، کاهش پیدا می کند.
مهلت پذیرهنویسی چقدر است؟
بر طبق تبصره یک ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس تعیینکننده مدت زمان انجام پذیرهنویسی است که این مدت عموما بیشتر از 30 روز نخواهد بود. با این حال سازمان بورس میتواند با تقاضای موسسان و احراز ادله مستدل، حداکثر 30 روز دیگر پذیرهنویسی را تمدید کند. تبصره2 همین ماده مقرر کرده نتایج توزیع و فروش اوراق بهادار باید به سازمان اطلاع داده شود.
این امر به منظور حفظ حقوق سرمایهگذاران بوده تا سرمایه آنها بدون دلیل در بانک باقی نماند. تبصره 3 ماده فوق پیشبینی کرده که استفاده از وجوه دریافتی، پس از تکمیل فرآیند عرضه عمومی توسط سازمان مجاز است. از سوی دیگر در تبصره 4 این ماده آمده است در صورت عدم تکمیل فرایند عرضه عمومی، وجوه تادیه شده باید حداکثر ظرف مدت پانزده روز به سرمایهگذاران برگردانده شود.
تفاوت های عرضه اولیه و پذیره نویسی
شاید در برخورد اول بسیاری از سرمایه گذاران مبتدی و جدید متوجه تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه نشوند. شباهت اصلی بین پذیره نویسی با عرضه اولیه روش های ثبت سفارش یا به عبارتی همان بوک بیلدینگ (Book Building) است، اما سرمایه گذاران مبتدی بهتر است بدانند این دو با هم تفاوت های زیادی دارد. در ادامه به تفاوت های اصلی پذیره نویسی با عرضه اولیه و تعاریف آن می پردازیم تا سرمایه گذاران جدید دچار اشتباه نشوند و این دو را به خوبی از هم تشخیص دهند.
نکته مهم این است که عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخص دارد اما پذیرهنویسی با قیمت اسمی ۱۰۰۰ ریال انجام میشود.
- بازه زمانی عرضه اولیه برای ثبت سفارش از ۲ تا ۳ ساعت است و پس از آن نماد مورد نظر مثل سایر نمادهای بورسی معامله می شود. اما انجام پذیرهنویسی در اکثر موارد در یک بازه زمانی ۳۰ روزه است و پس از آن نماد بسته شده تا مراحل بعدی جهت عرضه اولیه شرکت انجام شود. این مراحل میتواند تا چندین ماه به طول انجامد.
- نکته جالب در مورد پذیره نویسی این است که تا وقتی ادامه پیدا می کند که تمام اوراق به فروش برسد و این اتفاق از اولین روز پذیره نویسی تا پایان مهلت ۳۰ روزه ادامه دارد.
- در واقع می توان گفت پذیرهنویسی قبل از عرضه اولیه انجام می شود و خریدارانی که در پذیره نویسی شرکت میکنند به نوعی سرمایه اولیه شرکت برای فعالیت های مختلف و سودآوری را تامین کرده و پس از تشکیل شرکت بر اساس ورقه تعهد، اشخاص شرکت کننده در پذیره نویسی حق دریافت سهام دارند.
نظرات کاربران