سهام عدالت چیست و آزاد سازی سهام چگونه است؟
سهام عدالت چیست و آزاد سازی سهام چگونه است؟ این سوال یکی از پر تکرارترین سوالات بین سهامداران است. سهام عدالت نوعی یارانه است که به دستور دولت نهم به ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، از طریق شرکتهای تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار می‌شود.دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرده‌است. بنا بر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکتهای دولتی معین است که در میان طرح‌های اقتصادی دولتی در جهت بهبود رفاه و حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه و فقرا، بیشتر مورد توجه بوده و به دفعات مورد حمایت قرارگرفته است.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد.
در حال حاضر بیش از ۴۹ میلیون نفر سهام دار سهام عدالت وجود دارد و هر فرد، سهام دار ۳۲ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیر بورسی است که معادل ارزش ریالی برگه سهام خود از این شرکت ها سهام دارد یعنی سهام فرد خرد می شود.
این سهام شامل شرکتهای بزرگ نظیر خودروسازی‌ها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاه‌ها، مخابرات و نفت گاز بود. برای شروع فرآیند، نخست باید افراد مشمول را مشخص می‌کردند. بنابراین شروع به دهک بندی کرده و ۶ دهک جمعیتی کشور از پایین‌ترین درآمد به بالا (در حدود ۴۲ میلیون نفر) مشخص شدند.
هداف دولت از واگذاری سهام عدالت چه بود؟
- مستقل کردن خانوارهای نیازمند به خود و کاهش حمایت‌های مالی مستقیم دولتی به آنها
- سرعت بخشیدن به روند خصوصی‌سازی از طریق واگذاری سهام شرکتهای دولتی
- به کارگیری روش‌هایی سالم و شفاف برای واگذاری سهام شرکت‌ها
- کوچک کردن دولت و افزایش تصدی‌گری مردمی
- گسترش سهم بخش تعاون در کشور
- توزیع متعادل ثروت و درآمد در کشور
سود سهام عدالت چگونه پرداخت می‌شود؟
این سهام متشکل از یک سبد سرمایه‌گذاری است و سهامداران در سود و زیان شرکت‌ها سهیم هستند. سود سهام برای هر یک از افراد خانوار به حساب خود آن فرد واریز می‌شود و مانند یارانه‌ها، تمام سود به حساب سرپرست خانوار منتقل نمی‌شود. هر فرد از خانواده در هنگام ثبت‌نام این طرح به طور جداگانه، شماره شبای حساب خود را در سیستم به ثبت رسانده است و درنتیجه برای دریافت سود هم نیازی به دریافت سهم خود از سرپرست خانوار ندارد. افراد می‌توانند وضعیت سهام خود را ازسایت سهام عدالت پیگیری و مشاهده کنند.
مرحله اول واریز سود این سهام در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ انجام شد و واریز سود مرحله سوم هم در مردادماه ۱۳۹۸ صورت گرفت. بر اساس مصوبه دولت، مشمولان نهادهای حمایتی دو برابر افراد دیگر، سهام دریافت کرده‌اند و به همین میزان واریز سود سهام کمیته امداد و بهزیستی بیشتر از گروه‌های دیگر است
بر این اساس، برخی افرادی که ارزش اسمی سهام عدالت آنها عدد 532 هزار تومان است، یعنی در خرداد 99، ارزش واقعی سهام عدالت آنها در بیش از 36 شرکت بالای 8 میلیون و 312 هزار تومان است. البته به‌دلیل اینکه ممکن است افرادی با همین میزان ارزش اسمی سهام عدالت، سهم‌های متفاوتی از شرکتهای دیگر بورسی را داشته باشند، جمع ارزش واقعی سهام عدالت آنها رقم دیگری باشد.
فروش سهام عدالت
کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، صرف نظر از این که کدام یک از روش‌های آزادسازی را انتخاب کرده‌اند می‌توانند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک‌هایی که شماره شبای آن را برای دریافت سود در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند، اقدام به فروش ۳۰ درصد سهام خود کنند.
آزادسازی سهام عدالت مستقیم یا غیرمستقیم؟
مدتی است که از آغاز آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد. کارشناسان و مسئولان زیادی در‌این‌باره صحبت کرده‌اند، اما هنوز روش‌های آزادسازی سهام عدالت برای عده زیادی نامفهوم و پرابهام است
تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم چیست؟
روش مستقیم: درصورت انتخاب آزادسازی به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه با لحاظ مراتب زیر به سهام‌دار سهام عدالت تخصیص و انتقال می‌یابد.
در این روش به میزان سهام تخصیص‌یافته به هر فرد در شرکتهای سرمایه‌پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص خواهد یافت. علاوه بر آن این دسته از مشمولان سهام عدالت، به ازای سهام شرکتهای غیربورسی سرمایه‌پذیر سهام عدالت، سهام شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی را نیز دریافت خواهند کرد.
در این حالت مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص‌یافته به عهده سهام‌دار است و در راستای حفظ ارزش سهام تخصیص‌یافته، امکان نقل‌وانتقال سهام مزبور به غیر و فروش آن بر اساس محدودیت‌های زمانی و مقداری تعیین‌شده توسط شورای عالی بورس صورت خواهد گرفت. مطابق قانون تجارت مشمولان سهام‌دار محسوب و از مزایای سهام تخصیص‌یافته از جمله سود و… بهره‌مند می‌شوند.
روش غیرمستقیم: درصورت انتخاب آزادسازی به روش غیرمستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت مشمول سهام عدالت، با لحاظ مراتب زیر از طریق شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سامان‌دهی خواهد شد و سهام‌دار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت. در این روش سود یا زیان قابل‌تخصیص به سهام‌دار براساس نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی تعیین می‌شود. با این تفویض اختیار، سهام شرکتهای سرمایه‌پذیر سهام عدالت متعلق به مشمولان توسط شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی سامان‌دهی خواهد شد.
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران